8. اندازه گیری، تجزیه و تحلیل و بهبود:

1-8- کلیات

سازمان باید فرایندهای پایش، اندازه گیری، تجزیه و تحلیل و بهبود را جهت نیل به مقاصد زیر طرح ریزی و اجرا نماید:

· اثبات انطباق محصول
· اطمینان از انطباق سیستم مدیریت کیفیت
· بهبود اثربخشی سیستم مدیریت کیفیت

برای انجام این فرایندها، روش های کاربردی نظیر فنون آماری و دامنه کاربرد آنها باید تعیین گردند.

2-8- نظارت و اندازه گیری

1-2-8- رضایت مشتری

یکی از معیارهای عملکرد سیستم مدیریت کیفیت نظر مشتری از لحاظ برآورده شدن انتظارات وی توسط سازمان می باشد که سازمان موظف است این اطلاعات را جمع آوری کرده و تحت نظارت و کنترل قرار دهد. روش های جمع آوری این اطلاعات و بکارگیری آن ها نیز باید تعیین شوند.

برای دستیابی به نظرات مشتریان در ارتباط با رضایت آنها از نحوه عملکرد سازمان راههای متعددی وجود دارد که عبارتند از: افکارسنجی، ارزیابی رضایتمندی مشتری، داده های گردآوری شده کیفیت محصولات تحویل داده شده، شکایات مشتریان، تجزیه و تحلیل علل از دست دادن سهم بازار، گزارشات مبنی بر رضایت مشتریان و تعریف و تمجید آنها از محصول

2-2-8- ممیزی داخلی

سازمان باید در فواصل زمانی معین ممیزی داخلی انجام دهد تا موارد زیر درخصوص سیستم مدیریت کیفیت تعیین گردند:

· با ترتیبات طرح ریزی شده الزامات این استاندارد و الزامات سیستم مدیریت کیفیت که توسط سازمان تعیین شده مطابقت دارد؟
· به طور موثر اجرا و نگهداری می گردد؟

برنامه های ممیزی با توجه به شرایط و اهمیت فرایندها و نتایج ممیزی های قبلی تنظیم می گردد. مواردی نظیر روش های ممیزی، معیارها، دامنه کاربرد و دوره تناوب باید تعریف شوند.

در انجام ممیزی ها و همنچنین گزینش مدیران باید بی طرفی رعایت گردد و هدفمند بودن ممیزی اثبات گردد. مسئولیت ها و نیازمندی های برنامه ریزی و برگزاری ممیزی ها و گزارش دهی نتایج و نگهداری سوابق باید با یک روش اجرایی مدون تعیین گردند. مدیر بخش مورد ممیزی باید از علل عدم انطباق های کشف شده و رفع به موقع آنها اطمینان حاصل نماید. فعالیت های مرتبط با ممیزی های مراقبتی باید تصدیق اقدامات صورت گرفته و گزارش دهی نتایج تصدیق را دربرگیرد.

3-2-8- اندازه گیری و نظارت بر فرایندها

سازمان باید روش های اجرایی مناسبی را برای بررسی فرایندهای سیستم مدیریت کیفیت و درصورت امکان اندازه گیری آن ها درنظر گیرد. سازمان با بکارگیری این روش ها توانایی فرایندها را در برآوردن نتایج طرح ریزی شده محک می زند. اگر این نتایج احراز نشد باید اقدامات اصلاحی مناسب برای اطمینان از انطباق محصول تعیین شوند.

نوع و گستره پایش و نظارت برای هر یک از فرایندها به میزان اثرگذاری فرایند بر انطباق الزامات محصول و اثربخشی سیستم مدیریت کیفیت بستگی دارد.

4-2-8- اندازه گیری و نظارت بر محصول

ویژگی های محصول باید توسط سازمان پایش و اندازه گیری شوند تا از برآورده شدن الزامات محصول اطمینان حاصل گردد. این کار در مراحل بخصوصی از فرایند تحقق محصول برطبق ترتیبات طرح ریزی شده انجام می شود. شواهد انطباق محصول با معیارهای پذیرش باید نگهداری شوند. کارکنان مسئول مجاز به ترخیص محصول باید در سوابق مشخص شوند. قبل از اتمام مراحل و توالی طرح ریزی شده نباید اقدام به ترخیص محصول و ارائه خدمات نمود مگر اینکه مقام محصول یا درصورت امکان مشتری تایید نمایند.

8-3- کنترل محصول نامنطبق

محصولاتی که با الزامات انطباق ندارند باید شناسایی شده و جهت پیش گیری از تحویل یا استفاده ناخواسته باید تحت کنترل قرار گیرند. برای اعمال کنترل های لازم و همچنین مسئولیت ها و اختیارات در برخورد با محصول نامنطبق باید روش های اجرایی مدونی تعیین گردند.

سازمان باید با استفاده از یکی از روش های زیر و یا ترکیبی از آن ها با محصول نامنطبق برخورد نماید:

· بکاربردن اقدام اصلاحی لازم بمنظور رفع عدم انطباق مورد نظر
· اجازه استفاده، ترخیص یا پذیرش با اجازه ارفاقی توسط مرجع ذیربط و درصورت امکان توسط مشتری
· انجام اقدامات لازم در جهت جلوگیری از مصرف یا کاربرد اصلی

سوابق تشریح کننده نوع عدم انطباق ها و اقدامات انجام شده در رابطه با آن ها باید نگهداری شوند. وقتی یک محصول نامنطبق اصلاح می گردد باید دوباره مورد تصدیق قرار گیرد تا انطباق آن با الزامات به اثبات برسد. چنانچه محصول نامنطبق بعد از تحویل یا استفاده شناسایی شود سازمان باید متناسب با اثرات بالقوه و بالفعل عدم انطباق اقدامات لازم را انجام دهد.
4-8- تجزیه و تحلیل داده ها

سازمان باید بمنظور اثبات تناسب و اثربخشی سیستم مدیریت کیفیت داده های مناسب را تعیین، جمع آوری و تجزیه و تحلیل نماید. این داده ها شامل اطلاعات بدست آمده از نظارت بر فرایندها، اندازه گیری و سایر منابع مرتبط می باشد.

تجزیه و تحلیل داده ها که منجر به بررسی عرصه های بهبود مستمر می گردد اطلاعاتی راجع به موارد زیر را دربرمی گیرد:

· رضایت مشتری
· انطباق با الزامات محصول
· ویژگی ها و چگونگی نحوه فرایندها و محصولات (فرصت های موجود برای اقدامات پیش گیرانه)
· تامین کنندگان

5-8- بهبود

1-5-8- بهبود مستمر

سازمان باید سیستم مدیریت کیفیت را از لحاظ خط مشی کیفیت، اهداف کیفیت، نتایج ممیزی ها، تجزیه و تحلیل داده ها، اقدامات اصلاحی و پیش گیرانه و بازنگری مدیریت بهبود بخشد.

2-5-8- اقدام اصلاحی

سازمان باید درجهت حذف عدم انطباق ها و پیش گیری از بروز مجدد آن ها اقدامات لازم را لحاظ کند. این اقدامات اصلاحی باید با تاثیرات عدم انطباق های ایجاد شده متناسب باشند. در این رابطه برای تعیین الزامات زیر باید یک روش اجرایی مدون ایجاد گردد:

· بازنگری عدم انطباق ها (از جمله شکایات مشتریان)
· تعیین دلایل عدم انطباق ها
· ارزیابی نیاز به اقدام لازم برای تکرار نشدن عدم انطباق ها
· تعیین و اجرای اقدامات لازم
· ثبت نتایج اقدامات انجام شده
· بازنگری اقدامات اصلاحی انجام شده

3-5-8- اقدام پیشگیرانه

سازمان باید برای حذف دلایل عدم انطباق های بالقوه اقدامات لازم را بمنظور پیش گیری از بروز آن ها بعمل آورد. اقدامات پیش گیرانه باید متناسب با اثرات مشکلات بالقوه باشند.

باید یک روش اجرایی مدون بمنظور تعیین الزامات زیر ایجاد گردد:

· تعیین عدم انطباق های بالقوه و دلایل بروز آن ها
· نیازسنجی به اقدام در جهت پیش گیری از بروز عدم انطباق ها
· تعیین و اجرای اقدامات لازم
· ثبت نتایج اقدامات انجام شده
· بازنگری اقدامات پیش گیرانه انجام شده

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *