ISO 14001 ( زیست محیطی) بخش اول

مراحل استقرار استاندارد ISO 14000

هدف از کاربرد  ISO١۴٠٠١

ISO١۴٠٠١ به عنوان یک عنصر موثر و فعال در نظام مدیریت، عملکرد زیست محیطی سازمان را بهبود بخشیده، نظام مدیریت را منسجم و استاندارد کرده، اجرا و راهبری امور را هماهنگ ساخته، مدیران را با شیوه های حل مشکلات آشنا نموده و موانع ساختاری موجود را مشخص می سازد. این استاندارد انعطاف پذیر بوده و اجزای آن متناسب با ویژگیهای هر سازمان و نیز قوانین و شرایط محیط زیست هر کشور به شکل واقع گرایانه انتخاب می شود و با هدف برقراری نظام مدیریت زیست محیطی در نظام موجود در یک سازمان، شرکت و… استقرار می یابد، تا با روشی هدفمند و نظام مند، مشکلات و خطرات زیست محیطی مرتبط با فعالیتهای سازمان را در قسمتهای مختلف شناسایی و سپس به دسته بندی آنها بپردازد.

در مرحله بعد برحسب اولویت بندی های صورت گرفته ، برنامه های مشخصی به منظور کنترل و کاهش خطرات و مشکلات مذکور، تدوین می گردد که در آنها حوزه فعالیت، زمان انجام، مسئولیت ها و روشهای انجام کار دقیقاً مشخص شده است. طرح ریزی و استقرار سیستم مدیریت زیست محیطیایزو 14001

تعریف سیستم  مدیریت زیست محیطی( ایزو ١۴٠٠١ )

ایزو ١۴٠٠١ استانداردی جهانی برای ایجاد و برقرار داشتن نظام هماهنگ مدیریت زیست محیطی در یک سازمان است. این استاندارد نیازمندیهایی را به منظور توسعه و اجرای یک سیستم مدیریت زیست محیطی ارائه می نماید که می تواند توسط تمامی سازمانها صرف نظر از بزرگی و کوچکی و یا تولیدی و خدماتی بودن آن مورد استفاده قرار گیرد.
در حال حاضر مبحث مدیریت محیط زیست به دلایل زیر ابعاد فرا ملیتی یافته و از اهمیت ویژه ای برخوردار گردیده است:

·    رشد شدید جمعیت انسانی

·    رشد فزاینده آلودگی های زیست محیطی

·    تخریب و کاهش منابع طبیعی

·    فقدان آب و غذای کافی

·    فقر و فقرزایی جهانی

·    مصرف و مصرف زایی

·   مطرح شدن مقوله توسعه پایدار

روند تکاملی مدیریت حفاظت محیط زیست مانند نگرش به مدیریت کیفیت و تغییرات مربوط به آن بوده است. بدین ترتیب که حفاظت محیط زیست، از کنترل آلودگیهای ناشی از تولید در مراحل ابتدائی به سوی ایجاد یک مدیریت زیست محیطی و در مراتب بالاتر به مدیریت فراگیر زیست محیطی و بهبود مستمر تکامل یافته است. بطوریکه در حال حاضر سیستم مدیریت محیط زیست جزء تفکیک ناپذیر سیستم مدیریت یک سازمان است و در تمامی برنامه ریزی ها، سیاستگذاریها و تصمیم گیری ها شرکت داده می شود.

تاریخچه و نحوه شکل گیری استانداردهای سیستم مدیریت زیست محیطی

سازمان جهانی استاندارد به اختصار ایزو( ISO ) نامیده می شود.   International Organization of Standardization ، برخلاف تصور عامه واژه « ایزو» که معمولاً به این سازمان اطلاق می شود تنها یک کلمه مخفف نیست بلکه واژه ای یونانی به معنای « همسان » می باشد. این سازمان جهانی در سال ١۹۴۶ آغاز بکار نمود. دبیرخانه و مقر دائمی آن در کشور سوئیس و در شهر ژنو واقع شده است. این سازمان بین المللی دولتی نیست لیکن، دارای اعتبار قوی و جهانی است. درحال حاضر این سازمان دارای ١۳٠ عضو ازکشورهای مختلف است معمولاً کشورهای عضو در جهان حمایت کننده مادی و معنوی این سازمان می باشند. از قبیل : برخی از کشورهای اروپایی، آمریکا، استرالیا، کانادا و همچنین بخشی از مسائل مادی این سازمان از طریق دریافت حق عضویتها تامین می شود.

استانداردهایی که توسط سازمان ایزو تهیه می شود، داوطلبانه می باشد. زیرا همانطور که اشاره شد این سازمان غیر دولتی است، بنابر این از قدرتی جهت تحمیل این استانداردها بر هیچ کشور و یا سازمانی برخوردار نمی باشد. اعتبار استانداردهای تدوین شده در این سازمان بستگی به حمایت کشورهای مختلف از آن دارد. استانداردهای ایزو از طریق تهیه پیش نویس در کمیته های فنی و تصویب در میان اعضاء اصلی تدوین و صادر می گردند. این سازمان تاکنون ۹۶٠٠ استاندارد منتشر نموده است که از معروفترین آنها می توان  استانداردهای سریISO ۹٠٠٠ وISO١۴٠٠٠ را نام برد.
پیش نویس استانداردهای ؛ ISO١۴٠٠١ ،  ISO١۴٠٠۴ ،ISO١۴٠١٠  ، ISO١۴٠١١ ، ISO١۴٠١۲ ، در بهار سال ١۹۹۶ ارائه شد و مورد تصویب اعضاء کمیته فنی قرار گرفته و متعاقب آن در تابستان همان سال به تصویب نهایی کلیه اعضاء سازمان بین المللی استاندارد ایزو رسیده و منتشر گردید و بدنبال آن پیش نویس استانداردهای دیگری نیز دراین زمینه و تحت عنوان کلی استانداردهای سری ISO١۴٠٠٠ و در دو بخش ارزیابی سازمان و ارزیابی محصول به تصویب نهایی رسید.